تاثیر ویروس کرونا بر روی مغز

پزشکان شاهد سکته مغزی ، تشنج ، از بین رفتن حس بویایی و سایر علائم عصبی در بیماران مبتلا به ویروس هستند.

نویسنده: امیررضا جهانی

بابک ناوی ، رئیس بخش سکته مغزی و همچنین بخش مغز و اعصاب بیمارستان Weill Cornell و متخصص مغز و اعصاب در بیمارستان New York-Presbyterian چند هفته است که در خطوط مقدماتی همه گیری ویروس کرونا در شهر نیویورک مشغول به کار است. وی در این زمان ، متوجه الگویی با نگرانی بالاتر از علائم مشکلات تنفسی، در بیماران مبتلا به COVID-19 شد.

برخی از بیماران دچار سکته مغزی و برخی دیگر دچار تشنج شدند. تعداد انگشت شماری با سرعت کمتری از حد طبیعی بیدار شدند.

موضوع مشترک بین این بیماران COVID-19 چیست؟ همه این ها به اختلال در سیستم عصبی اشاره دارد.

همچنان که مجموع موارد مبتلا به ویروس کرونا حالت صعودی دارند، متخصصان در مورد این ویروس و بیماری ناشی از آن اطلاعات بیشتری کسب می کنند.

تعداد زیادی از گزارش های موجود از بیمارستان های سراسر جهان نشان می دهد که در برخی از بیماران مبتلا، این بیماری میتواند به جز ریه ها به نقاط بیشتری نیز صدمه بزند. همچنین بیماری حاصل از این ویروس می تواند مغز را مورد آسیب خود قرار دهد.

یک مطالعه در JAMA Neurology نشان داد که بیش از 36 درصد از 214 بیمار مبتلا در شهر ووهان واقع در کشور چین ، در طول بیماری COVID-19 ، علائم عصبی را نیز شامل می شوند. سرگیجه و سردرد از شایعترین علائم ذکر شده در این بیماری بود. موارد سکته مغزی و از بین رفتن حس چشایی و بویایی نیز در کنار علائم گزارش شده است.

سایر مدارک منتشر شده مربوط به بیماران مبتلا به COVID-19، شیوع بیش از حد معمول در ابتلا به سندرم گیلین باره (یک نوع بیماری که می تواند منجر به فلج موقتی شود) را گزارش می دهند، همچنین مواردی نظیر سردرگمی و اضطراب شدید نیز گزارش شده است.

Sherry Chou ، استادیار داروهای مراقبتهای ویژه ، عصب شناسی و جراحی مغز و اعصاب در دانشگاه Pittsburgh می گوید “من فکر می کنم که در این مرحله ، اطلاعاتی را کسب کرده ایم اما قطعاً اطلاعات کسب شده کافی نمی باشند.”

مناطق جدید و ناشناخته (Uncharted Waters)

از بزرگترین سؤالاتی که در ذهن او و ذهن متخصصان در سراسر جهان وجود دارد ، این است که چرا و چگونه ویروس کرونا علائم عصبی را در برخی از بیماران مبتلا ایجاد می کند. آیا ویروس سیستم عصبی را مستقیماً هدف قرار می دهد؟ یا اینکه مغز صرفاً قربانی واکنش بدن نسبت به عفونت است؟

“ما واقعاً در مناطق جدید و ناشناخته هستیم.” Chou با بیان اینکه اکثر آنچه که ما در مورد چگونگی حمله ویروس به بدن می دانیم ، به دلیل جدید بودن و تمرکز فعلی روی مراقبت و مهار آن ، هنوز در رابطه با پیدا کردن دلایل مرتبط با سیستم عصبی نمی توان اظهار نظر کرد. وی در حال رهبری کنسرسیوم تحقیقاتی پزشکان و دانشمندان از سراسر جهان، برای درک بهتر تأثیر ویروس بر مغز و سیستم عصبی می باشد و امیدوار است تا وقفه ایجاد شده در دانش به زودی به پایان برسد.

وی افزود: “ما باید هر چه سریعتر و هرچه دقیق تر متوجه شویم که این مسئله چقدر بزرگ است، هر چند وقت یک بار این اتفاق رخ می دهد و این اتفاق چه کسانی را در بر می گیرد.”

ویروس در مقابل سیستم ایمنی بدن

یک نظریه که در مجامع علمی و پزشکی وجود دارد، بیان می کند که ویروس ممکن است از طریق پیاز بویایی که دقیقاً بالای حفره بینی قرار دارد وارد سیستم عصبی شده و اطلاعات را از بینی به مغز منتقل کند. این مسئله می تواند دلیل اینکه چرا بسیاری از افراد مبتلا به COVID-19 دارای علائم گزارش شده، همچون از دست دادن حس بویایی و چشایی می باشند را توضیح دهد. مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری  (CDC)اخیراً این علائم را به لیست علائم موجود و گزارش شده COVID-19 افزودند.

موضوع قابل توجه دیگر این است که واکنش بدن به عفونت همان چیزی است که باعث آسیب سیستم عصبی در برخی از افراد مبتلا به COVID-19 می شود.

Chou توضیح می دهد: “گاهی اوقات بدن با عفونت مبارزه می کند، این عفونت نیست که به مغز و اعصاب شما آسیب می رساند بلکه پاسخ بدن شما برای مقابله با عفونت در تلاش است که مغز را دچار آسیب می کند و این پاسخ تقریباً به اشتباه می تواند به مغز و اعصاب شما آسیب برساند.” وی افزود: “به این مسئله می توان با عنوان “آتش دوستانه” نگاه کرد.”

این نوع واکنش منحصر به COVID-19 نیست.  Igor Koralnik، استاد عصب شناسی دانشکده پزشکی فاینبرگ، دانشگاه Northwestern، می گوید: وقتی بدن با ویروس ایجاد کننده آنفولانزا مبارزه می کند، پاسخ ایمنی می تواند باعث سرگیجه و سردرد شود. سردرد یکی دیگر از علائم عصبی احتمالی COVID-19 است که توسط مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری(CDC)  ذکر شده است.

از آنجا که دشواری در تنفس در بین مبتلایان به موارد متوسط تا شدید COVID-19 شایع است، Koralnik به این احتمال اشاره دارد که ممکن است یک عفونت اولیه در ساقه مغز اتفاق بیفتد. خصوصاً بخشی که مراکز تنفسی را در خود جای داده و اعمال تنفس را کنترل می کند.  وی افزود، در صورت بروز این بیماری، عفونت در این قسمت از سیستم عصبی می تواند نارسایی تنفسی بیمار را بدتر کند. وی گفت: بنابراین مشخص نیست که آیا این ویروس مستقیماً عفونت دارد یا ممکن است در درجه دوم التهاب سیستمیک، به دلیل پاسخ ایمنی تنظیم نشده به ویروس از طرف بدن بیمار باشد.

آسیب دیدگی مغز و سیستم عصبی نیز می تواند نتیجه از دست دادن اکسیژن در ریه های آسیب دیده باشد که به گفته کارشناسان منجر به نارسایی اندام چندگانه می شود.

Navi می گوید: “به طور کلی روند ابتلا شدید به بیماری ممکن است در بروز عوارض عصبی نیز نقش داشته باشد.”

لخته های خون در بیماران مبتلا به COVID-19 خطر سکته مغزی را افزایش می دهد

Alex Spyropoulos ، متخصص داخلی و استاد دانشکده پزشکی Donald & Barbara Zucker  واقع در Hofstra/Northwell  ، “برای یک چهارم قرن” افراد مبتلا به اختلالات لختگی خون را مورد مطالعه قرار داده است و می گوید COVID-19 یکی از مهمترین بیماری های ایجاد کننده لخته خون می باشد که تاکنون دیده شده است.

Spyropoulos می گوید: “خطر لخته شدن خون در حدود سه تا شش برابر بیشتر از چیزی است که تا به حال شاهد آن بوده ایم. بنابراین همه ما در جامعه دانشگاهی اندکی از این مسئله غافلگیر شده ایم زیرا این یکی از تهاجمی ترین نوع بیماری ها، با توجه به لخته های خونی مشاهده شده می باشد که تاکنون دیده ایم.”

این لخته های خون می تواند منجر به ایجاد شرایط تهدید کننده بزرگی برای زندگی افراد مبتلا به COVID-19 از جمله سکته مغزی شود. اطلاعات اولیه گزارش شده از چین و سنگاپور این عارضه را برجسته کرده است و اکنون، تعداد فزاینده ای از بیمارستان ها در ایالات متحده شروع به مشاهده و مطالعه این پدیده کرده اند.

مانند سایر حوادث عصبی، متخصصان نمی توانند علت دقیق سكته مغزی را در بیماران مبتلا به ویروس کرونا مشخص كنند.

Navi حدس می زند برخی از آن ها به دلیل اثرات تحریک آمیز COVID-19 بر روی سیستم ایجاد لختگی بدن بوده، این در حالی است که ممکن است که برخی دیگر از موارد به دلیل شدت بیماری باشد، زیرا “بیماری بحرانی و عفونت های شدید” شخص را مستعد سكته مغزی می كند.

سن و سال بالا و شرایط بهداشتی اساسی نیز ممکن است نقش داشته باشند. براساس مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری(CDC) ، هر دو این موارد خطر ابتلا به سکته مغزی را افزایش می دهند. جمعیتی که دارای موارد و شرایط ذکر شده می باشند، به احتمال زیاد بیماری شدید ناشی از عفونت ویروس را تجربه می کنند.

Spyropoulos بیان کرد “بنابراین این اختلالات عصبی ترکیبی از موارد زیادی می باشد.” وی افزود ، بیماران مبتلا به بیماری قلبی و عروقی و بیماران مبتلا به بیماری ترومبوآمبولی وریدی، که بسیار مورد توجه جمعیت Medicare هستند، در معرض خطر بسیار بالایی هستند. این جمعیت شامل بیمارانی است که می توانند دچار مشکلات لخته خون شده و در نهایت لختگی خون منجر به سکته مغزی آنها شود. وی تاکید کرد که اگر مشکل لختگی خون دارید، بهترین کاری که می توانید با ادامه روند ویروس کرونا انجام دهید، مصرف داروهای رقیق کننده خون مطابق با تجویز پزشک می باشد.  او افزود: ” اگر علائم لخته شدن خون (درد، قرمزی، تورم) دارید و یا سکته مغزی (گیجی، سرگیجه، بی حسی) را تا به حال تجربه کرده اید، آن را جدی گرفته و به اورژانس مراجعه کنید. “

همین مسئله در مورد درد قفسه سینه و دشواری در تنفس نیز وجود دارد که می تواند لختگی را در ریه ها را نشان دهد که متخصصان در حال مشاهده این عارضه در بیماران مبتلا به COVID-19 می باشند.

اطلاعات بیشتر در رابطه با اثرات بلند مدت

هنوز مشخص نیست که آیا اثر COVID-19 بر سیستم عصبی، تأثیر طولانی مدت بر سلامت مغز دارد یا خیر. اما این چیزی است که محققان امیدوارند تا آن را بهتر درک کنند. به گزارش Koralnik، برخی از عوارض نسبت به سایرین مانند از دست دادن حس بویایی “زودگذرتر” هستند. سایر وقایع عصبی، از جمله سکته مغزی، می توانند آسیب بیشتر و دائمی به همراه داشته باشند.

Chou در حال نظارت بر پژوهشی است که هدف آن ثبت تصویری کامل تر از موارد در حال وقوع، در بین ویروس کرونا و سیستم های عصبی در بیماران مبتلا COVID-19 می باشد. همچنین مراحل بعدی این تحقیق مربوط به کسب اطلاعات از هرگونه مسائل عصبی و نیز افرادی که از این بیماری بهبود یافته اند، می باشد.

از آنجا که اطلاعات جدید در مورد روش های مختلفی که ویروس کرونا بر انسان تأثیر می گذارد بدست می آید، Chou به موضوع مهمی که مقابله با ترس می باشد، اشاره کرد. همچنین بیان کرد که بیشتر افرادی که علائم COVID-19 را نشان می دهند، علائم کلاسیک از جمله تب، سرفه و تنگی نفس دارند.

Chou افزود: ” بخش بسیار کمی از بیماران وجود اختلال در سیستم عصبی را گزارش می دهند و کارشناسان هنوز موارد بیشتری برای کسب اطلاعات در رابطه با دلیل اصلی این موضوع را باید مورد مطالعه قرار دهند. “

وی این شرایط را به نوعی جنگ تشبیه کرد و بیان داشت که برای مقابله با این جنگ، ما نیاز به سلاح داریم و در حال حاضر سلاح اصلی ما علم می باشد.

منبع